Çölyak Hastalığı Tanısı: Doğru Teşhis Nasıl Konulur?

Çocuklarda büyüme geriliği, yetişkinlerde ise kronik yorgunlukla kendini gösterebilen çölyak hastalığı, gluten içeren besinlerle tetikleniyor. Prof. Dr. Benan Kasapoğlu, hastalığın tanı ve tedavi süreci hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

Çölyak Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Çölyak hastalığı, vücudun buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten proteinine karşı verdiği bağışıklık tepkisiyle ince bağırsakta hasara yol açan otoimmün bir rahatsızlıktır. Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Benan Kasapoğlu, dünyada her 100 kişiden birinde çölyak görülmüştür diye vurguladı.

Gluten; bazı ilaçlarda, vitaminlerde ve bitki çaylarında da koruyucu madde olarak bulunabiliyor. Bu nedenle sadece ekmek veya makarna gibi bilinen gıdalar değil, birçok farklı ürün çölyak hastalarını tehdit ederek artmasına neden oluyor.

Çocuklukta Gelişim Sorunu, Yetişkinlikte Süregelen Şikayetler

İnce bağırsaktaki hasarlar nedeniyle, çölyak hastalılarında sıklıkla ishal, kilo kaybı, gaz, halsizlik ve kansızlık gibi belirtiler ortaya çıkıyor. Çocukluk çağında bu tablo daha belirgin şekilde malabsorbsiyon (vitamin-mineral emilim bozukluğu) şeklinde görülmektedir.

Minik Bedenlerin Verdiği Sinyaller: En Yaygın Belirtiler

* Büyüme ve gelişme geriliği

* İştahsızlık

* İshal ve kusma

* Kilo kaybı

Ciddiye Alın! Yetişkinlerde Görülen 6 Önemli Sağlık İşareti

1. Kronik ishal

2. Kilo kaybı

3. Mide bulantısı ve kusma

4. Karın ağrısı

5. Gaz ve karında şişkinlik

6. Yorgunluk ve halsizlik

Seyrek Görülen Ama Önemli Semptomlar

* Demir eksikliği anemisi

* Osteoporoz

* Ağız içi yaralar

* Cilt döküntüleri

* Karaciğer enzimlerinde yükselme

* Baş dönmesi ve baş ağrısı

Tanı Sürecinde Kritik Adım: Gluten Alımı Şart

Prof. Dr. Kasapoğlu, “Çölyak testleri yapılmadan önce mutlaka glutenli besinler tüketilmeye devam edilmelidir” uyarısında bulunuyor. Gluten diyeti uygulanırken yapılan testlerde, bağışıklık sistemi tepki vermeyeceği için tanı konulması zorlaşabiliyor.

Tanı Sürecinde Kullanılan Temel Yöntemler

* Kan testleri (antikor ölçümleri)

* Genetik testler

* Endoskopi ile ince bağırsaktan biyopsi

Glutensiz Beslenerek Sağlığınızı Koruyabilirsiniz

Çölyak hastalığının tedavisinde en etkili ve temel yöntem glutensiz diyettir. Diyete dikkat edilmediği takdirde; ince bağırsakta ciddi hasar oluşabilir, lenfoma gibi kanser riskleri artabilir.

GLUTENSİZ DİYETTE ÖNERİLEN GIDALAR:

* Katkısız yulaf

* Mısır

* Pirinç

* Nohut

* Patates

* Soya fasulyesi

* Kara buğday

* Fındık ve fasulye unu

Çölyak, Tek Başına Gelmeyebilir: Eşlik Eden Hastalıklar

Çölyak, bir otoimmün hastalık olduğundan dolayı tiroid hastalıkları, tip 1 diyabet ve bazı cilt hastalıklarıyla birlikte meydana gelir. Genetik yatkınlığı olan bireylerin düzenli kontrol yaptırmaları ve şüpheli belirtiler gösterdiklerinde mutlaka gastroenteroloji uzmanına başvurmaları gerektiği öneriliyor.

KAYNAK: Sağlık Haber Gazetesi

https://www.saglikhabergazetesi.com/colyak-hastaliginda-dogru-tani-nasil-konulur/

15.05.2025

YAZAR: ZEYNEP ERDOĞAN

( TERS PİRAMİT TEKNİĞİ )