Topraktan tabağa: Salatanızda mikroplastik taşıyabilir
- ZEYNEP ERDOĞAN
- 1 Haz
- 2 dakikada okunur
Bilim insanları, tarım arazilerinde biriken mikroplastiklerin ve içerisinde bulunan zararlı kimyasalların, sebzeler ve tahıllar aracılığıyla insan vücuduna geçtiğini tespit etti. Bu durum, hem mahsul verimini hem de insan sağlığını risk taşıyor.
Avustralyalı çevre biyoteknolog Joseph Boctor’un öncülüğündeki bir ekip, yaklaşık 200 bilimsel çalışmayı analiz ederek, plastiklerin ve yapımında kullanılan kimyasalların tarım arazilerine ve taze ürünlere nasıl bulaştığını inceledi.
Avrupa ve Kuzey Amerika'da her yıl binlerce ton mikroplastiğin tarım topraklarına karıştığı düşünülüyor. Sadece İngiltere’de, gübreler ve çeşitli katkı maddeleri yoluyla yılda yaklaşık 22 bin 500 ton mikroplastik ulaşılıyor.
Plastik örtüleme yöntemi, yabancı otları kontrol altına almak ve nemi korumak için sıkça kullanılan yöntemdir. Topraklardaki mikro ve nanoplastiklerin ana kaynağı haline geldi. Ayrıca kanalizasyon çamuru, biyokatılar ve organik gübreler de tahıl ve sebzelerimizde bulunan mikroplastiklerin önemli kaynakları arasında bulunuyor.
Mikroplastikler bitkilere birkaç yolla ulaşabiliyor: Bitki hücrelerinin dışarıdan madde alımını sağlayan endositoz süreciyle, yaprak gözeneklerinden doğrudan emilim ve kökler aracılığıyla suyla birlikte taşınarak içeri girebiliyorlar.
Boctor, "Bu mikroplastikler, gıda üreten toprakları bir plastik çukuruna çeviriyor," diyor, mikroplastikler ve onlara beraber eşlik eden plastik katkı maddeleri konusundaki şeffaflık ve araştırma eksikliğinden duyduğu büyük kaygıyı dile getiriyor. Araştırmalar, bu maddelerin küresel mahsul verimliliğini ve insan sağlığını etkileyebileceğini belirtiyor.
İnsan vücudunda bulunan mikro ve nano boyutlu plastik parçacıklar, erkeklerde üreme sorunları, kalp ve damar hasarı, hormon bozuklukları, beyin sinir hücresi dejenerasyonu ve DNA hasarı ile bağlantılı olduğu belirlendi. Özellikle endişe verici araştırmalar, plastik üretiminde kullanılan maddelerin plasenta yoluyla anneden bebeğe geçebildiğini gösteriyor.
Endişe verici plastik katkı maddeleri arasında hormon dengesizlikleri ve üreme problemleriyle bağlantılı olan ftalatlar ve kanser riski artışı ile ilişkilendirilen ve kemirgenlerde karaciğer, tiroid, üreme ve bağışıklık sistemleri üzerinde toksik etkileri bulunan PBDE'ler (polibromlu difenil eterler) bulunuyor.
Boctor, "Bu inceleme, bu sinsi tehlikeyi gündeme getirmeyi ve düzenleyicilere ışık tutmayı amaçlıyor... plastik krizi kontrolsüz ve insan sağlığı risk altında," diye konuştu.
"Bunlar uzak ihtimaller değil; biyolojik sistemlerde sessizce ve sistematik bir şekilde gelişiyorlar."
Bu rapor, Environmental Sciences Europe bilimsel dergide yayımlandı.
KAYNAK: TRT Haber
01.06.2025
YAZAR: ZEYNEP ERDOĞAN
( TERS PİRAMİT TEKNİĞİ )
Comments