Gençlerin dijital çöküşü: Tükenmişlik sendromu
- ZEYNEP ERDOĞAN
- 10 May
- 2 dakikada okunur
Sosyal medyada ve ekran karşısında geçirilen uzun süreler, gençleri giderek yalnızlığa sürüklüyor. Uzmanlar, ruh sağlığını korumak için dijital detoks yapılması ve bilinçli kullanımın şart olduğunun altını çiziyor.
Saatlerce telefonda dolaşmak, bitmeyen bildirimler arasında boğulmak…Günümüz gençliği için bu sadece alışılmış bir rutin değil; aynı zamanda derin bir yorgunluk kaynağı. Dijital yaşam, görünmeyen bir sorunu da beraberinde getiriyor: Dijital tükenmişlik.
Uzmanlara göre gençler, dijital dünyanın çekiciliğine kapıldıkça hem bedensel hem de ruhsal açıdan zarar görüyor. Artan bu riski anlamak ve çözüm yollarını öğrenmek amacıyla sorularımızı Sincan Eğitim ve AraştırmaHastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Behice Han Almış’a yönelttik.
Prof. Dr. Almış, dijital tükenmişliğin gençlerde belirtilerini, psikolojik etkilerini ve sağlıklı dijital yaşam için atılması gereken adımları paylaştı.
Dijital tükenmişliğin, ekranlara uzun süre ve yoğun maruziyet sonucu oluşan yorgunluk ve tükenmişlik hali olarak tanımlayan Almış, gençlerin ekran başında geçirdiği zamanın giderek artmasının kaygı verici olduğunu ifade etti:
"Halsizlik, enerjisizlik ve kronik yorgunluk gözlenir. Bu durum kronikleştiğinde gençler yalnızlaşır ve depresyona girebilir."
Sosyal medyanın fark edilmeyen tehlikesi
Sosyal medyanın gençler üzerinde kurduğu psikolojik baskınya değinen Prof. Dr. Almış, “Gençler dijital yaşamla gerçek yaşam arasında denge kuramazsa motivasyon kaybı yaşar. Okul başarısında düşüş, iş performansında azalma sık görülür" dedi. Dahası, “Sosyal medya, kimlik gelişimini olumsuz etkiler; davranış bozuklukları ve yalnızlaşmaya yol açar” uyarısını yaptı.
Dijital detoks gerekiyor mu?
Aşmış, dijital ortamdan bilinçli bir şekilde uzak kalmanın şart olduğunu dikkat çekerken, düzenli molaların önemini vurguluyor:
“Dijital detoks gençlerin zihinsel ve bedensel sağlığını iyileştirir. Aile bağlarını güçlendirir, stres seviyelerini düşürür ve dikkat dağınıklığını azaltır. Aşırı ekrana maruz kalma sonucu oluşan bilişsel işlev bozulmaları dijital detoksla toparlanabilir”
Sağlıklı bir şekilde sosyal medya kullanmak için öneriler
Prof. Dr. Almış, gençlerin sosyal medyayı sağlıklı kullanmaları için şu önerilerde bulunuyor:
Sosyal medya okuryazarlığı
Zaman sınırı
Mahremiyet
Etik kullanım
Gerçeklikten kopmamak
Az içerik, az beğeni
Dijital tükenmişlik sendromu için hayatta kalmanın 5 yolu
Günlük ekran sürenizi sınırlandırın.
Sosyal medya bildirimlerini kapalı kullanın.
Haftada en az bir gün dijital detoks uygulayın.
Kişisel verilerinizi koruyun.
Gerçek hayat ilişkilerine öncelik verin.
Herkese kendini gösterme zorunluluğu: Görünmeyen stres
Önümüzdeki yıllarda sosyal medya ve ruh sağlığı ilişkisine dair öngörülerini paylaşan Almış, “Sosyal medyanın yanıltıcı etkileri artabilir; gençler kendilik algısında bozulmalar yaşayabilir” diyor ve şu cümlelerle başka olumlu bakış açısı sunuyor:
“Toplumsal farkındalık ve bilinçli eğitimle bu tabloyu tersine çevirmek mümkün; çünkü teknoloji bizi değil, biz teknolojiyi yönetmeliyiz.”
KAYNAK: TRT Haber
10.05.2025
YAZAR: ZEYNEP ERDOĞAN
( TERS PİRAMİT TEKNİĞİ )
Comments